Արդյո՞ք թագավորները դեռ երազում են։

Հին ժամանակներում երազները չէին անտեսվում որպես մտավոր մնացորդ։ Դրանք ընկալվում էին որպես աստվածային ուղերձներ՝ կառավարման, ուղղորդման և նախազգուշացման գործիքներ։ Երբ փարավոնը երազ տեսավ, նա կանչեց Հովսեփին։ Երբ Նաբուգոդոնոսորը երազ տեսավ, նա կանչեց Դանիելին։ Այս թագավորները երազները թեթևությամբ չէին ընդունում. նրանք դրանք ճանաչում էին որպես երկնքից եկած իմաստության գրքեր։

Հովսեփի կողմից փարավոնի երազի մեկնաբանությունը փրկեց Եգիպտոսը և շրջակա ազգերը սովից (Ծննդոց 41։25–36): Դանիելը, կանգնած Նաբուգոդոնոսորի առջև, պարզապես չմեկնաբանեց երազը. նա բացահայտեց կայսրությունների մարգարեական ժամանակագրությունը՝ Բաբելոնից մինչև Հռոմ (Դանիել 2։31–45): Այս երազները անորոշ խորհրդանիշներ չէին. դրանք կրում էին պատմական ճշգրտություն և աստվածային ճշգրտություն:

Բայց արդյո՞ք թագավորները դեռ երազներ են տեսնում։

Այսօրվա նախագահները, նահանգապետերը և առաջնորդները դեռ ստանո՞ւմ են այս ուղերձները։ Պատասխանը՝ այո։ Երազները չեն դադարել։ Աստված չի լռել։ «Որովհետև Աստված մեկ անգամ է խոսում, երկու անգամ՝ այո, բայց մարդը չի հասկանում։ Երազում, գիշերային տեսիլքում…» (Հոբ 33։14–16)։ Երազները մնում են Աստծո հին և ակտիվ հաղորդակցման համակարգերից մեկը։

Ժողովողը մեզ ասում է. «Երազը գալիս է բազմաթիվ գործերից» (Ժողովող 5։3): Այս համարը հաճախ սխալ է հասկացվում: Դա չի նշանակում, որ երազները անիմաստ են, այլ որ կյանքն ու հոգին այնքան միահյուսված են, որ մեր փորձառությունները դառնում են հայտնության անոթներ: Մարդու կյանքի եռուզեռը կարող է երազներ առաջացնել, բայց Աստված միևնույն է ընտրում է խոսել դրանց միջոցով: Հարցն այն չէ, թե արդյոք մենք երազում ենք, այլ այն, թե արդյոք գնահատում ենք այն, ինչ երազում ենք:

Այսօր առաջնորդները լուռ երազներ են տեսնում։ Նրանք այլևս չեն հայտարարում դրանք մեկնաբաններին. նրանք գաղտնի արխիվացնում են դրանք կամ լռեցնում են բանական մտքով։ Հին ժամանակներում թագավորները շրջապատում էին իրենց մոգերով, գուշակներով և մարգարեներով՝ ոչ միայն արարողությունների, այլև գոյատևման համար։ Այսօր մենք ունենք քաղաքական խորհրդատուներ, ֆինանսական վերլուծաբաններ և ռազմական ռազմավարներ, բայց քիչ հոգևոր մեկնաբաններ։

Որտե՞ղ է Դանիելը, որն ասում է. «Երկնքում կա Աստված, որը բացահայտում է գաղտնիքները» (Դանիել 2։28): Որտե՞ղ է Հովսեփը, որն ասում է. «Մի՞թե մեկնաբանությունները Աստծունը չեն պատկանում» (Ծննդոց 40։8): Նման մեկնաբանների բացակայությունը շատերին ստիպել է անտեսել այն, ինչ երկինքը դեռևս ասում է:

Ես մեկնաբանել եմ հազարավոր երազներ՝ նախագահների, մասնագետների, հովիվների և կյանքի տարբեր ոլորտների մարդկանց։ Մեկ բան հաստատուն է. յուրաքանչյուր երազ եզակի է, և յուրաքանչյուր երազ իր մեջ ուղերձ է կրում։ Առակաց գիրքն ասում է մեզ. «Աստծո փառքն է բանը թաքցնելը, թագավորների փառքը՝ բանը քննելը» (Առակաց 25։2)։ Երազները կարող են թաքցնել, բայց մեկնաբանությունը բացահայտում է։

Շատերը հարցնում են, թե ինչու երազները այլևս պարզ չեն։ Դա այն պատճառով չէ, որ Աստված դադարել է խոսել, այլ այն պատճառով, որ մենք դադարել ենք հարգել Նրա ձայնը։ Երբ Նաբուգոդոնոսորը գնահատեց իր երազը, Աստված նրան վստահեց ապագա թագավորությունների հայտնությունը։ Երբ փարավոնը նայեց նրա երազին, Աստված ուղարկեց մի փրկիչ՝ սովը կանխելու համար։ Բայց այսօր երազները վերածվում են հոգեբանական խորհրդածությունների կամ առավոտյան ամբողջությամբ մոռացվում են։

Սա կոչ է բոլոր առաջնորդներին. մի՛ լռեցրեք Աստծո գիշերային ձայնը։ Դուք կարող եք քաղաքականություն վարել, ազգեր ղեկավարել կամ տնտեսություններ կառավարել, բայց միևնույն է, երազում եք։ Եվ երբ դա անեք, երկինքը կարող է ձեզ կանչել։

Աստվածաշունչն ասում է. «Ձեր ծերերը երազներ կտեսնեն, ձեր երիտասարդները՝ տեսիլքներ» (Հովել 2։28): Սրանք պարզապես բանաստեղծական խոստումներ չեն, դրանք մարգարեական օրինակներ են: Աստված դեռևս խոսում է երազների միջոցով: Նա դեռևս նշանակում է մեկնաբաններ: Նա դեռևս կառավարում է հայտնությունների միջոցով: Երեկվա թագավորի և այսօրվա առաջնորդի միջև միակ տարբերությունը արժեքն է: Մեկը գնահատում էր երազները: Մյուսը անտեսում է դրանք:

Ժամանակն է վերադառնալ աստվածային խորհրդի ճանապարհներին։ Որովհետև թագավորները դեռ երազում են։ Եվ Աստված դեռ խոսում է։

– Առաքյալ Համֆրի Մ. Դանիելս